viernes, 25 de abril de 2014

Inauguración Exposición en Lobios

Rogelio Martínez en Lobios

Rogelio Martínez participa na inauguración da exposición que acolle o Concello de Lobios para promocionar o Camiño Xacobeo Miñoto Ribeiro

- “Queremos SaudArte desde o Camiño Xacobeo Miñoto-Ribeiro” é unha mostra colectiva itinerante que pretende fomentar a investigación arredor desta ruta
- O delegado territorial da Xunta en Ourense explicou a preeminencia por imperativo legal da delimitación e o deslinde das rutas históricas recoñecidas documentalmente
- Unha vez conclúan estes traballos poderán iniciarse os estudos históricos doutras rutas, “este pode ser o caso do camiño Miñoto Ribeiro”, afirmou Martínez


Lobios (Ourense), 24 de abril de 2014.- O delegado territorial da Xunta de Galicia en Ourense, Rogelio Martínez, participou este mediodía no acto inaugural da mostra “Queremos SaudArte desde o Camiño Xacobeo Miñoto-Ribeiro”, que acolle estes días o concello ourensán de Lobios no marco da itinerancia que está a ter nos diferentes concellos polos que discorre este camiño.
Durante a súa intervención, o delegado territorial destacou que o proceso de delimitación dos camiños de Santiago que leva a cabo a Dirección Xeral de Patrimonio Cultural responde ao mandato do artigo 1.4 da lei 3/1996, do 10 de maio, de protección dos camiños de Santiago. “Unha vez conclúan estes traballos derivados do cumprimento da lei, poderán ser iniciados os estudos históricos para aqueloutros camiños que, sen estar citados na lei, podan ser considerados tamén rutas históricas de peregrinación a Santiago. Este pode ser o caso do camiño Miñoto Ribeiro”, asegurou Martínez.
O itinerario proposto parte do concello portugués de Melgaço e entra en Galicia por Lobios, discorrendo por Entrimo, Padrenda, Pontedeva, Cortegada, A Arnoia, Ribadavia, Beade, Leiro, Boborás, Beariz, Forcarei, A Estrada, Vedra e chegaría Santiago de Compostela.
Esta exposición está organizada pola área de Medicina Preventiva e Saúde Pública da Universidade de Vigo, e conta coa colaboración da Asociación Camiño Xacobeo Miñoto Ribeiro e do colectivo Medicina e Arte, formado por un grupo de médicos vinculado ao mundo das artes plásticas.
A Asociación Camiño Xacobeo Miñoto Ribeiro leva desde o ano 2009 traballando na posta en valor desta ruta como unha das rutas de peregrinación a Santiago. Neste sentido, a mostra presentada hoxe ten como obxectivo, segundo os seus organizadores, “fomentar a investigación sobre o camiño Miñoto-Ribeiro e dar un paso máis cara a súa legalización como unha ruta xacobea oficial”.

miércoles, 8 de enero de 2014

Tras los pasos de los peregrinos en el Camiño Miñoto-Ribeiro (Diario de la Universidad de Vigo)




Eduardo Muñiz | Pontevedra
Invadido pola maleza nalgúns puntos e somerxido no esquecemento noutros atópase na actualidade o camiño Miñoto-Ribeiro, unha antiga ruta de peregrinación a Santiago de Compostela desde o sur da provincia de Ourense. Un camiño que a Área de Medicina Preventiva e Saúde Pública do campus de Pontevedra e a Asociación Camiño Xacobeo Miñoto-Ribeiro pretenden poñer en valor a través do proxecto Pegadas, co que tentan recompilar, coa colaboración da xente da zona, todo tipo de información sobre unha ruta na que no seu día se levantaron hospitais e lazaretos, xa que era o camiño polo que as persoas enfermas de lepra viaxaban a Compostela, como relata a súa coordinadora, a profesora Lourdes Maceiras.

"Mobilizar á xente dos concellos polos que pasa a ruta, fomentar a investigación arredor do camiño Miñoto-Ribeiro e dar un paso máis cara a súa legalización como unha ruta xacobea oficial" son, explica Maceiras, os obxectivos principais desta iniciativa. Posto en marcha o pasado Nadal, este proxecto, que se estenderá ata Semana Santa, conta coa colaboración dos 16 concellos polos que a ruta discorre; Lobios, Entrimo, Padrenda, Pontedeva, Cortegada, A Arnoia, Ribadavia, Beade, Leiro, Boborás, Beariz, Forcarei, A Estrada, Vedra, Santiago de Compostela e o municipio portugués de Melgaço.

Coa idea de reunir “todos eses datos que teña a xente da zona e que non son recollidos a nivel oficial polos historiadores”, pero si transmitidos de forma oral de xeración en xeración, relata Maceiras, os responsables de Pegadas no Camiño Miñoto-Ribeiro convidan á veciñanza a recoller calquera tipo de información sobre a ruta: lendas, contos, cantigas, fotos, refráns, anécdotas, historias de camiñantes, informacións sobre ruínas, igrexas... Ademais, grazas á implicación dos centros de ensino destes municipios, búscase tamén a participación do estudantado, ao que se convidou a falar coas persoas máis vellas da familia e tomar nota dunha serie de testemuños que, co paso do tempo, “vanse perder”, advirte Maceiras. Toda a información recompilada pode ser presentada tanto nos concellos participantes como nos propios centros de ensino, así como remitida á Área de Medicina Preventiva e Saúde Pública, con sede na Facultade de Fisioterapia, no campus de Pontevedra.

De Compostela a Compostela

As referencias sobre o camiño recollidas por colectivos como a Asociación Camiño Xacobeo Miñoto-Ribeiro permiten trazar a ruta pola que circulaban os peregrinos séculos atrás desde o seu remate na capital de Galicia ata un lugar do concello de Lobios chamado precisamente Compostela. “Podería seguir máis alá e continuar por Portugal", engade Maceiras, aínda que, polo de agora, non dispoñen de datos que permitan prolongar este mapa.

Trátase ademais dunha ruta “na que houbo moito movemento” no pasado e que posúe tamén certa importancia desde a óptica da Medicina, salienta Maceiras. Non en van, trátase dun “camiño de augas mineiro-medicinais”, arredor da que existiu no seu día día unha “importante concentración de hospitais” para a atención dos peregrinos, como os creados pola orde de San Xoán de Xerusalén en Ribadavia ou Padrenda. Así mesmo, tamén se atoparon na súa contorna "abondosos vestixios de lazaretos", o que leva a esta profesora a concluír que esta ruta polo sur de Galicia era a empregada polas persoas enfermas de lepra, “que non podían viaxar polo camiño francés” ata Santiago de Compostela.

Arte en peregrinación

A Área de Medicina Preventiva e Saúde Pública tamén promove nestes meses un segundo achegamento a esta ruta de peregrinación, a exposición colectiva itinerante Queremos SaudArte desde o Camiño Xacobeo Miñoto-Ribeiro, que desenvolve conxuntamente co colectivo Medicina e Arte, formado por un grupo de médicos e médicas vinculados ao mundo das artes plásticas. Preto de 40 obras, cuxa temática xira arredor do camiño, conforman esta mostra comisariada por Maceiras, coa que se pretende contribuír a “dar a coñecer o enorme potencial natural, paisaxístico e patrimonial das terras polas que transita” a través da pintura, a fotografía ou a escultura.

Despois de que este colectivo realizase unha primeira exposición en Ribadavia no ano 2009, o propósito de levar estas obras polos diferentes municipios que atravesa esta ruta de peregrinación retomouse o pasado verán, “cando o Concello de Cortegada fixo unha feira de artesanía na que o eixo era o camiño Miñoto-Ribeiro”. Trala súa exhibición neste municipio ourensán, a colectiva pasou en agosto ao municipio de Cortegada, en setembro ao de Leiro e en novembro ao de Padrenda. Está programado que neste mes de xaneiro Queremos SaudArte desde o Camiño Xacobeo Miñoto-Ribeiro se traslade ata Lobios para logo, en febreiro, continuar a súa viaxe cruzando a fronteira e chegando ata Castro Leboreiro, unha freguesía do municipio luso de Melgaço. De feito, o obxectivo dos organizadores é que as obras manteñan a súa viaxe nos próximos meses: “A idea é que a exposición faga o camiño”, salienta Maceiras.